WIATR

Ogólna liczba: 4057

Kobiety: 2078

Mężczyźni: 1979

Ranga: 1221

Województwa
  1. MAŁOPOLSKIE / 863
  2. PODKARPACKIE / 467
  3. ŚLĄSKIE / 376
  4. ŚWIĘTOKRZYSKIE / 364
  5. WIELKOPOLSKIE / 354
  6. DOLNOŚLĄSKIE / 334
  7. ŁÓDZKIE / 237
  8. MAZOWIECKIE / 237
  9. OPOLSKIE / 198
  10. KUJAWSKO-POMORSKIE / 183
  11. ZACHODNIOPOMORSKIE / 138
  12. POMORSKIE / 130
  13. WARMIŃSKO-MAZURSKIE / 69
  14. LUBELSKIE / 50
  15. LUBUSKIE / 46
  16. PODLASKIE / 11
Powiaty:
  1. TARNOWSKI / 164
  2. LEŻAJSKI / 151
  3. SKARŻYSKI / 143
  4. KRAKÓW / 119
  5. OLESKI / 105
  6. TARNÓW / 104
  7. JASIELSKI / 103
  8. M.ST.WARSZAWA / 97
  9. KRAKOWSKI / 85
  10. WROCŁAW / 77
  11. NOWOSĄDECKI / 77
  12. POZNAŃ / 77
  13. ŚREDZKI / 76
  14. POZNAŃSKI / 69
  15. DĄBROWSKI / 64
  16. INOWROCŁAWSKI / 64
Gminy:
  1. M. KRAKÓW / 119
  2. M. TARNÓW / 104
  3. NOWA SARZYNA / 97
  4. SKARŻYSKO-KAMIENNA / 75
  5. LISIA GÓRA / 60
  6. SKARŻYSKO KOŚCIELNE / 54
  7. LEŻAJSK / 51
  8. GRYBÓW / 48
  9. ŻABNO / 45
  10. PRASZKA / 41
  11. DĄBROWA TARNOWSKA / 40
  12. BRZYSKA / 40
  13. POZNAŃ-NOWE MIASTO / 34
  14. KRUSZWICA / 34
  15. M. BYDGOSZCZ / 34
  16. OLESNO / 32

forma żeńska równa formalnie męskiej: Wiatr

forma żeńska z sufiksem –owa, -ina/-yna: Wiatrowa

forma żeńska z sufiksem –ówna, -anka: Wiatrówna

komentarz: Formant -owa tworzy nazwiska odmężowskie, zaś formant -ówna odojcowskie. Obecnie nazwiska w takim kształcie kobiety używają zwyczajowo.

  • Nicolaus dictus Wyatrh (!) opidan(us) in Zarnowecz 1426 SSNO VI 52
  • honesti Francisci Wyatr alias Kanya, civis Cracoviensis 1571 Antr VI 48
  • Wiatr 1606 Antr VI 48
  • Woyciech Knap alias Wiatr 1646 Antr VI 48
  • Wiater 1683 Antr VI 48
  • Sophia Wiatrowa 1790 Antr VI 49
  • Joannes Wiatr 1792 Antr VI 48
  • Wiatr, Wiater XX RymNPol II 670

  • od wyrazu pospolitego
    • przezwiskowe
      Wiatr, od ap. wiatr, wietr, gw. wiater 'powietrze w ruchu; rodzaj tańca' Sstp, SGPK

  • niederywowane
  • Wiatr

Wiater (zob.)

Wariant odbijający gw. postać podstawowego apelatywu

Nazwiska motywowane przezwiskami charakteryzującymi stanowią najliczniejszą grupę polskich nazwisk. W funkcji przezwiska, później spetryfikowanego w nazwisko, mógł wystąpić niemal każdy wyraz pospolity mający samodzielne znaczenie. Mogła tu działać kreacja metaforyczna, metonimiczna (tu: 'jest jak babiarz, zachowuje się jak babiarz), za pomocą epitetu oraz charakterystyki poprzez zawód, stanowisko, pełnioną funkcję. Współczesne nazwiska odapelatywne od charakteryzujących przezwisk różnią się brakiem ekspresywności. Są one jednak dowodem na stosunki międzyludzkie, obserwację świata zewnętrznego i innych ludzi. Podstawę nominacji stanowiło porównanie człowieka do zwierząt, roślin, przedmiotów oraz charakterystyka odnosząca się do cech fizycznych, wyglądu, zachowania nazywanego. Wykorzystywane w tym procesie były apelatywy rzeczownikowe i przymiotnikowe najczęściej o negatywnym znaczeniu desygnacyjnym lub konotacyjnym, rzadziej – o znaczeniu pozytywnym. Są wśród tego typu nazwisk takie, które są formalnie równe wyrazom pospolitym – tworzone są w drodze onimizacji na płaszczyźnie przezwisk i przenoszone do kategorii nazwisk. Są też twory derywowane sufiksalnie oraz derywaty paradygmatyczne. Nie zawsze możliwe jest ustalenie podstawy i formantu – nazwiska mogą być wieloznaczne semantycznie i strukturalnie. Do tej grupy należą też nazwiska wskazujące na wykonywany zawód, stanowisko, godność, pełnioną funkcję. Od nazwisk od charakteryzujących przezwisk różni je brak przezwiskowości i ekspresji – tu odwoływano się bezpośrednio do znaczenia motywującego leksemu. Mamy więc przejście od deskrypcji określonej niepełnej do nazwiska, czyli np. ktoś był kowalem i nazywa się Kowal. Stawia to takie nazwiska w strefie przejściowej między apelatywem a nazwą własną. Proces ich powstawania opierał się na deskrypcji lub metonimii. Stosunkowo późno przezwiska charakteryzujące uległy petryfikacji w nazwiska. Przyjmuje się, ze dokonało się to najwcześniej w XVIII wieku. Stereotypowo nazwiska te nazywa się chłopskimi, gdyż najliczniej występowały w tej dawnej warstwie społecznej. W innych warstwach społecznych często podlegały „ulepszaniu” przez dodanie sufiksu –ski (i jego rozszerzeń) lub –icz (i jego rozszerzeń).

  • Słownik staropolskich nazw osobowych / rok: 1981/ tom: VI
  • Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku / rok: 2014/ tom: VI
  • K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny / rok: 2001/ tom: II