CISZEK

forma żeńska równa formalnie męskiej: Ciszek

forma żeńska z sufiksem –owa, -ina/-yna: Ciszkowa

forma żeńska z sufiksem –ówna, -anka: Ciszkówna

komentarz: Formant -owa tworzy nazwiska odmężowskie, zaś formant -ówna odojcowskie. Obecnie nazwiska w takim kształcie kobiety używają zwyczajowo.

• Ciszek RymNPol I 100
• Woytek dictus Czissek (civis Premisliensis) 1428 SSNO I 381
• Matthias Maczieowski Cziszek, iglarz (Cracoviensis) 1524 AntrP I 323
• Valentinus Matthiae Ciszek, Wolboriensis 1607 AntrP I 323
• Maria Ciszkowa 1785 NZłot I 101
• Miasto JKM Będzin ... Maciej Ciszek garbarz 1789 AntrP I 323
• Miasto JKM Będzin ... wdowa Ciszkowa 1789 AntrP I 323
• Josephus Ciszek famulus 1827 NZłot I 101

• od wyrazu pospolitego
  • przezwiskowe
    Cisz-ek, od ap. cichy 'bezgłośny; skromny, prosty, pokorny; skryty, tajemny, podstępny' Sstp, SXVI, ciszyć 'zniżać głos; uspokajać, łagodzić' SXVI, NAp
• od nazwy własnej
  • odimienne
    lub Cisz-ek, od n. os. Cisz (zob.)

• derywowane
• z sufiksem
  Cisz-ek < n. os. Cisz (suf. -ek w funkcji patronimicznej) lub Cisz-ek < ap. cichy (suf. -ek prawdopodobnie w funkcji charakteryzującej).

Cisek (zob.)

Zapisy średniowieczne i późniejsze z XVI, XVII w. z powodu nieustalonej grafii nie pozwalały na jednoznaczne odczytanie -s- i -sz-. Następnie doszło także na gruncie gwarowym do zmazurzenia części nazwisk, stąd w słownikach historycznych nazwiska takie jak Cisek i Ciszek łączy się zazwyczaj w jednym haśle. Postać z -sz- może ilustrować hiperpoprawną chęć uniknięcia mazurzenia.

• Francja / liczba wystąpień: 565 / źródło: http://www.journaldesfemmes.com/nom-de-famille/nom/46655/ciszek.shtml
• USA / liczba wystąpień: 478 / źródło: http://britishsurnames.co.uk/surname/ciszek/stats
• Niemcy / liczba wystąpień: 136 / źródło: http://legacy.stoepel.net/en/Default.aspx
• Australia / liczba wystąpień: 15 / źródło: http://britishsurnames.co.uk/surname/ciszek/stats
• Belgia / liczba wystąpień: 10 / źródło: https://familienaam.be/Ciszek
• Norwegia / liczba wystąpień: 10 / źródło: https://www.ssb.no/
• Dania / liczba wystąpień: 8 / źródło: http://www.danskernesnavne.navneforskning.ku.dk/personnavne.asp
• Hiszpania / liczba wystąpień: 7 / źródło: http://www.ine.es
• Szwecja / liczba wystąpień: 4 / źródło: https://www.scb.se/en/finding-statistics/sverige-i-siffror/namesearch/Search/?nameSearchInput=Ciszek

Nazwisko najczęściej spotykane w kieleckiem (ok. 14 ogólnej liczby nosicieli). Poza granicami Polski także w formach adaptacyjnych Cischek. Cischeck.

• Słownik staropolskich nazw osobowych / rok: 1965/ tom: I
• Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku / rok: 2007/ tom: I
• K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny / rok: 1999/ tom: I
• L. B. Sudakiewicz, Słownik nazwisk mieszkańców Ziemi Złotowskiej / rok: 2011/ tom: I