BARTOSIEWICZ

forma żeńska równa formalnie męskiej: Bartosiewicz

forma żeńska z sufiksem –owa, -ina/-yna: Bartosiewiczowa

forma żeńska z sufiksem –ówna, -anka: Bartosiewiczówna

komentarz: Formant -owa tworzy nazwiska odmężowskie, zaś formant -ówna odojcowskie. Obecnie nazwiska w takim kształcie kobiety używają zwyczajowo.

• Bartoszewicz 1516 RymNPol I 21
• Bartosiewicz 1754 AntrP I 221
• Bartosiewicz 1758 RymNPol I 21
• Bartosewicz 1999 RymNPol I 21

• od nazwy własnej
  • odimienne
    Bartosi-ewicz, od n. os. Bartoś, starop. Bartosz, skrócenie od im. Bartłomiej - imię biblijne poch. aramejskiego (bar-tolmai 'syn Tolmaja'), przejęte do łac. jako Bartholomaeus, por. NCh, z suf. -'ewicz, o pierwotnym znaczeniu 'syn Bartosia'.

• derywowane
• z sufiksem
  Bartosi-ewicz; suf. '-ewicz w funkcji patronimicznej (odojcowskiej)

Bartosewicz, Bartoszewicz (zob.)

Warianty odnoszą się do różnych postaci podstawowej nazwy osobowej: Bartosz, Bartos, Bartoś. Nazwisko Bartosiewicz (najczęstszy wariant) spotykane jest w całej Polsce ze szczególną koncentracją w woj. mazowieckim. Odmianka Bartosewicz jest rzadka (157 nosicieli, głównie w woj. warmińsko-mazurskim). Częściej spotykane jest nazwisko Bartoszewicz występujące zwłaszcza w Polsce wschodniej (w woj. podlaskim).

• USA / liczba wystąpień: 407 / źródło: http://www.britishsurnames.co.uk/
• Niemcy / liczba wystąpień: 56 / źródło: http://legacy.stoepel.net/en/Default.aspx
• Francja / liczba wystąpień: 51 / źródło: htthttp://www.journaldesfemmes.com
• Norwegia / liczba wystąpień: 19 / źródło: http://www.ssb.no/navn
• Australia / liczba wystąpień: 9 / źródło: http://www.britishsurnames.co.uk/
• Czechy / liczba wystąpień: 3 / źródło: http://www.kdejsme.cz/
• Dania / liczba wystąpień: 1 / źródło: http://www.danskernesnavne.navneforskning.ku.dk/personnavne.asp

Wśród nazwisk motywowanych przez imiona staropolskie i chrześcijańskie wyróżnić można dwie podstawowe grupy: 1) formalnie równe pełnym lub skróconym, zdrobniałym formom imion, 2) powstałe od różnych imion w drodze derywacji słowotwórczej lub paradygmatycznej. Często nie można jednoznacznie stwierdzić czy mamy do czynienia z transonimizacją (przejściem z kategorii imion do kategorii nazwisk) czy z utworzeniem nazwiska w drodze derywacji. Podstawami tego typu nazwisk są najczęściej pełne i zdrobniałe imiona chrześcijańskie, rzadziej pełne lub skrócone imiona staropolskie. Nazwiska odimienne wywodzą się z deskrypcji opisowych mówiących o stosunku dwóch osób do siebie lub o charakterystyce konkretnej osoby. Pierwsze, tzw. patronimiczne, w drodze rozwoju doprowadziły do powstania konstrukcji syntetycznych z sufiksami –icz, -owicz, -ewicz, później też –ak, -an, -czyk i innymi sufiksami z podstawowym –k-, wyrażającymi relację ojciec-syn. Nazwiska te uległy stabilizacji w XVII-XVIII w. i potocznie kojarzone są z nazwiskami mieszczan (w tej grupie społecznej występowały najczęściej). Drugie wywodzą się z deskrypcji imię + imię, przy czym imię występujące na drugim miejscu stawało się potencjalnym nazwiskiem niezależnie od tego, czy pełniło pierwotnie funkcję drugiego imienia, patronimu czy zdrobniałej, spieszczonej formy pełnego imienia.

• K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny / rok: 1999/ tom: I