CHMIEL

forma żeńska równa formalnie męskiej: Chmiel

forma żeńska z sufiksem –owa, -ina/-yna: Chmielowa

forma żeńska z sufiksem –ówna, -anka: Chmielówna, Chmielanka

inne: Chmielka

komentarz: Formant -owa tworzy nazwiska odmężowskie, zaś formant -ówna odojcowskie. Obecnie nazwiska w takim kształcie kobiety używają zwyczajowo. Natomiast nazwiska odmężowskie z formantem -ka oraz odojcowskie z formantem -anka znane są w języku mówionym.

• Hmiel, Gmiel RymNPol I 78
• Advocatus ... Jacusszius Kmel 1366 SSNO I 318
• Chmel 1369 SSNO I 318
• Famosus Thomas, filius olim Martini alias Chmiel, ciuis et consulis Cracouiensis 1483 SSNO I 318
• Chmiel, Chmil, Chmyl 1502, XVII, XVIII AntrP I 306
• Chmielowa 1515, XVIII AntrP I 306
• Chmielka 1598, XVII AntrP I 306
• Chmielanka 1634 AntrP I 306
• Chmielanka 1743 NPozn I 324
• Chmiel 1838 GórPow 40

• od wyrazu pospolitego
  • przezwiskowe
    Chmiel, od ap. chmiel 'gatunek roślin' Sstp, por. NAp, przenośnie:'pijaństwo, upicie się, pijatyka' SW.

• niederywowane
Chmiel

Chmil, Chmyl, Hmiel, Chmel, Kmiel, Gmiel

Warianty z nieetymologicznym H- w nagłosie (Hmiel), ze zmianą -e- > -i- przed spółgłoską półotwartą l (Chmil), z typowym dla Małopolski przejściem Ch- > K- (Kmiel, też Gmiel).

• USA / liczba wystąpień: 1595 / źródło: http://britishsurnames.co.uk/surname/chmiel/stats
• Niemcy / liczba wystąpień: 960 / źródło: http://legacy.stoepel.net/en/Default.aspx
• Czechy / liczba wystąpień: 888 / źródło: http://www.kdejsme.cz/
• Francja / liczba wystąpień: 600 / źródło: http://www.journaldesfemmes.com/nom-de-famille/nom/45359/chmiel.shtml
• Słowacja / liczba wystąpień: 104 / źródło: http://slovniky.korpus.sk/
• Hiszpania / liczba wystąpień: 57 / źródło: http://www.ine.es/apellidos/formGeneral.do?vista=4
• Australia / liczba wystąpień: 48 / źródło: http://britishsurnames.co.uk/surname/chmiel/stats
• Belgia / liczba wystąpień: 43 / źródło: https://familienaam.be/Chmiel
• Szwecja / liczba wystąpień: 42 / źródło: https://www.scb.se/en/finding-statistics/sverige-i-siffror/namesearch/Search/?nameSearchInput=Chmiel
• Norwegia / liczba wystąpień: 25 / źródło: http://www.ssb.no/navn
• Szwajcaria / liczba wystąpień: 20 / źródło: http://www.verwandt.ch
• Dania / liczba wystąpień: 15 / źródło: http://www.danskernesnavne.navneforskning.ku.dk/personnavne.asp
• Holandia / liczba wystąpień: 4 / źródło: https://www.cbgfamilienamen.nl/nfb/detail_naam.php?gba_lcnaam=chmiel&gba_naam=Chmiel&nfd_naam=&operator=eq&taal=

Poza geranicami Polski także w formach adaptacyjnych Chmiell, Chmel, Chmell.

• ISD: Chmiel

• K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny / rok: 1999/ tom: I
• Słownik staropolskich nazw osobowych / rok: 1965/ tom: I
• H. Górnowicz, Słownik nazwisk mieszkańców Powiśla Gdańskiego / rok: 1992
• Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku / rok: 2007/ tom: I
• Słownik nazwisk mieszkańców Poznania XVI-XVIII wieku / rok: 2011/ tom: I