MASTALERZ

Ogólna liczba: 4191

Kobiety: 2098

Mężczyźni: 2093

Ranga: 1180

Województwa
  1. ŁÓDZKIE / 788
  2. ŚLĄSKIE / 668
  3. MAŁOPOLSKIE / 576
  4. MAZOWIECKIE / 453
  5. ŚWIĘTOKRZYSKIE / 383
  6. DOLNOŚLĄSKIE / 351
  7. LUBELSKIE / 216
  8. POMORSKIE / 130
  9. ZACHODNIOPOMORSKIE / 129
  10. LUBUSKIE / 115
  11. OPOLSKIE / 88
  12. PODKARPACKIE / 83
  13. WIELKOPOLSKIE / 77
  14. KUJAWSKO-POMORSKIE / 62
  15. WARMIŃSKO-MAZURSKIE / 58
  16. PODLASKIE / 14
Powiaty:
  1. ŁÓDŹ / 202
  2. OPOCZYŃSKI / 194
  3. KONECKI / 175
  4. CZĘSTOCHOWA / 164
  5. M.ST.WARSZAWA / 162
  6. PIOTRKOWSKI / 107
  7. TARNOWSKI / 101
  8. KRAKÓW / 96
  9. SKARŻYSKI / 90
  10. OPOLSKI / 86
  11. NOWOSĄDECKI / 83
  12. PIOTRKÓW TRYBUNALSKI / 78
  13. KATOWICE / 74
  14. DĄBROWSKI / 67
  15. KIELCE / 62
  16. PIASECZYŃSKI / 59
Gminy:
  1. M. CZĘSTOCHOWA / 164
  2. OPOCZNO / 108
  3. M. KRAKÓW / 96
  4. KOŃSKIE / 83
  5. M. PIOTRKÓW TRYBUNALSKI / 78
  6. ŁÓDŹ-GÓRNA / 75
  7. M. KATOWICE / 74
  8. BLIŻYN / 68
  9. M. KIELCE / 62
  10. STĄPORKÓW / 52
  11. PONIATOWA / 50
  12. CIĘŻKOWICE / 50
  13. BEŁCHATÓW / 48
  14. BIAŁACZÓW / 41
  15. ŁÓDŹ-WIDZEW / 41
  16. M. LUBLIN / 41

forma żeńska równa formalnie męskiej: Mastalerz

forma żeńska z sufiksem –owa, -ina/-yna: Mastalerzowa

forma żeńska z sufiksem –ówna, -anka: Mastalerzówna

inne: Masztalerka

komentarz: Formant -owa tworzy nazwiska odmężowskie, zaś formant -ówna odojcowskie. Obecnie nazwiska w takim kształcie kobiety używają zwyczajowo. Natomiast nazwiska odmężowskie z formantem -ka znane są w języku mówionym.

  • Mastalerz, Masztalerz RymNPol II 75
  • Masztalerz 1577 AntrP II 432
  • (fem.) Masztalerka 1686 AntrP II 432
  • Mastalerz 1725 AntrP II 431
  • Masztalerzowa 1798 AntrP II 432
  • Mastalerz 1868 GórPow 145

  • od wyrazu pospolitego
    • odzawodowe
      Mastalerz, od ap. masztalerz, mastalerz 'człowiek zajmujący sie końmi, stajenny'

  • niederywowane
  • Mastalerz

Masztalerz

Wariant, odbijający oboczną postać motywującego apelatywu (zapewne ucieczka od mazurzenia), występuje przede wszystkim w woj. wielkopolskim i dolnośląskim

Nazwiska motywowane przezwiskami charakteryzującymi stanowią najliczniejszą grupę polskich nazwisk. W funkcji przezwiska, później spetryfikowanego w nazwisko, mógł wystąpić niemal każdy wyraz pospolity mający samodzielne znaczenie. Mogła tu działać kreacja metaforyczna, metonimiczna, za pomocą epitetu oraz charakterystyki poprzez zawód, stanowisko, pełnioną funkcję. Współczesne nazwiska odapelatywne od charakteryzujących przezwisk różnią się brakiem ekspresywności. Są one jednak dowodem na stosunki międzyludzkie, obserwację świata zewnętrznego i innych ludzi. Podstawę nominacji stanowiło porównanie człowieka do zwierząt, roślin, przedmiotów oraz charakterystyka odnosząca się do cech fizycznych, wyglądu, zachowania nazywanego. Wykorzystywane w tym procesie były apelatywy rzeczownikowe i przymiotnikowe najczęściej o negatywnym znaczeniu desygnacyjnym lub konotacyjnym, rzadziej – o znaczeniu pozytywnym. Są wśród tego typu nazwisk takie, które są formalnie równe wyrazom pospolitym – tworzone są w drodze onimizacji na płaszczyźnie przezwisk i przenoszone do kategorii nazwisk. Są też twory derywowane sufiksalnie oraz derywaty paradygmatyczne. Nie zawsze możliwe jest ustalenie podstawy i formantu – nazwiska mogą być wieloznaczne semantycznie i strukturalnie. Do tej grupy należą też nazwiska wskazujące na wykonywany zawód, stanowisko, godność, pełnioną funkcję. Od nazwisk od charakteryzujących przezwisk różni je brak przezwiskowości i ekspresji – tu odwoływano się bezpośrednio do znaczenia motywującego leksemu. Mamy więc przejście od deskrypcji określonej niepełnej do nazwiska, czyli np. ktoś był kowalem i nazywa się Kowal. Stawia to takie nazwiska w strefie przejściowej między apelatywem a nazwą własną. Proces ich powstawania opierał się na deskrypcji lub metonimii. Stosunkowo późno przezwiska charakteryzujące uległy petryfikacji w nazwiska. Przyjmuje się, ze dokonało się to najwcześniej w XVIII wieku. Stereotypowo nazwiska te nazywa się chłopskimi, gdyż najliczniej występowały w tej dawnej warstwie społecznej. W innych warstwach społecznych często podlegały „ulepszaniu” przez dodanie sufiksu –ski (i jego rozszerzeń) lub –icz (i jego rozszerzeń).

  • Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku / rok: 2009/ tom: II
  • H. Górnowicz, Słownik nazwisk mieszkańców Powiśla Gdańskiego / rok: 1992
  • K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny / rok: 2001/ tom: II