PÓŁTORAK

Ogólna liczba: 4924

Kobiety: 2501

Mężczyźni: 2423

Ranga: 942

Województwa
  1. MAŁOPOLSKIE / 890
  2. PODKARPACKIE / 625
  3. ŚWIĘTOKRZYSKIE / 447
  4. PODLASKIE / 408
  5. ŚLĄSKIE / 372
  6. MAZOWIECKIE / 340
  7. DOLNOŚLĄSKIE / 334
  8. WIELKOPOLSKIE / 275
  9. LUBUSKIE / 227
  10. WARMIŃSKO-MAZURSKIE / 220
  11. POMORSKIE / 208
  12. OPOLSKIE / 187
  13. ŁÓDZKIE / 122
  14. ZACHODNIOPOMORSKIE / 115
  15. LUBELSKIE / 79
  16. KUJAWSKO-POMORSKIE / 75
Powiaty:
  1. SKARŻYSKI / 269
  2. OLKUSKI / 176
  3. PRZEWORSKI / 174
  4. LEŻAJSKI / 162
  5. KRAKÓW / 160
  6. M.ST.WARSZAWA / 149
  7. BIAŁYSTOK / 145
  8. JAROSŁAWSKI / 132
  9. BIELSKI / 103
  10. MYŚLENICKI / 101
  11. PLESZEWSKI / 90
  12. WIELICKI / 84
  13. NOWOTARSKI / 83
  14. KRAKOWSKI / 77
  15. BIAŁOSTOCKI / 73
  16. NOWOSĄDECKI / 71
Gminy:
  1. SKARŻYSKO-KAMIENNA / 251
  2. M. KRAKÓW / 160
  3. LEŻAJSK / 154
  4. PRZEWORSK / 151
  5. M. BIAŁYSTOK / 145
  6. TRZYCIĄŻ / 112
  7. JAROSŁAW / 81
  8. WIELICZKA / 73
  9. NOWY TARG / 62
  10. MUSZYNA / 50
  11. CZERMIN / 49
  12. BRAŃSK / 48
  13. M. SOSNOWIEC / 46
  14. M. LUBLIN / 43
  15. DĄBROWA / 43
  16. M. GDYNIA / 41

forma żeńska równa formalnie męskiej: Półtorak

forma żeńska z sufiksem –owa, -ina/-yna: Półtorakowa

forma żeńska z sufiksem –ówna, -anka: Półtorakówna

inne: Półtoraczka

komentarz: Formant -owa tworzy nazwiska odmężowskie, zaś formant -ówna odojcowskie. Obecnie nazwiska w takim kształcie kobiety używają zwyczajowo. Natomiast nazwiska odmężowskie z formantem -ka znane są w języku mówionym.

  • Półtorak, Pułtorak RymNPol II 291
  • Anderas Poltorak, aurifex, civis Warschowiensis 1530 AntrP IV 37
  • Kamienice murowane w Przaszniszu ... Pultorakowa 1565 AntrP IV 37
  • Jakub Pultorak (z Kościerzyny) 1599 AntrP IV 37
  • Simon et Cleofas Pułtorak 1686 AntrP IV 37
  • Honest(us) ... Mathias Konczewic, ex olim Martino Koczewicz, incola Przeworscensi et Felixa Pułtorakowna superstite ... textor(-) ... ius civitatis (Leopoliensis) suscep(it) 1721 AntrP IV 37
  • Petrus Pułtorak 1772 AntrP IV 37
  • wdowa Półtoraczka po golibrodzie 1799 AntrP IV 38

  • od wyrazu pospolitego
    • przezwiskowe
      Półtorak, od ap. pułtorak, półtorak m.in.'moneta, jeden i pół grosza ważąca; gatunek miodu pitnego' SW, gw. 'rodzaj wozu; miara pola' MSGP

  • niederywowane
  • Półtorak

Pułtorak (zob.)

Graficzna odmianka nazwiska z pisownią -u-. Nazwisko noszone przez 405 osób, najliczniej poświadczone w woj. podlaskim, mazowieckim, śląskim.

Nazwiska motywowane przezwiskami charakteryzującymi stanowią najliczniejszą grupę polskich nazwisk. W funkcji przezwiska, później spetryfikowanego w nazwisko, mógł wystąpić niemal każdy wyraz pospolity mający samodzielne znaczenie. Mogła tu działać kreacja metaforyczna, metonimiczna, za pomocą epitetu oraz charakterystyki poprzez zawód, stanowisko, pełnioną funkcję. Współczesne nazwiska odapelatywne od charakteryzujących przezwisk różnią się brakiem ekspresywności. Są one jednak dowodem na stosunki międzyludzkie, obserwację świata zewnętrznego i innych ludzi. Podstawę nominacji stanowiło porównanie człowieka do zwierząt, roślin, przedmiotów oraz charakterystyka odnosząca się do cech fizycznych, wyglądu, zachowania nazywanego. Wykorzystywane w tym procesie były apelatywy rzeczownikowe i przymiotnikowe najczęściej o negatywnym znaczeniu desygnacyjnym lub konotacyjnym, rzadziej – o znaczeniu pozytywnym. Są wśród tego typu nazwisk takie, które są formalnie równe wyrazom pospolitym – tworzone są w drodze onimizacji na płaszczyźnie przezwisk i przenoszone do kategorii nazwisk. Są też twory derywowane sufiksalnie oraz derywaty paradygmatyczne. Nie zawsze możliwe jest ustalenie podstawy i formantu – nazwiska mogą być wieloznaczne semantycznie i strukturalnie. Do tej grupy należą też nazwiska wskazujące na wykonywany zawód, stanowisko, godność, pełnioną funkcję. Od nazwisk od charakteryzujących przezwisk różni je brak przezwiskowości i ekspresji – tu odwoływano się bezpośrednio do znaczenia motywującego leksemu. Mamy więc przejście od deskrypcji określonej niepełnej do nazwiska, czyli np. ktoś był kowalem i nazywa się Kowal. Stawia to takie nazwiska w strefie przejściowej między apelatywem a nazwą własną. Proces ich powstawania opierał się na deskrypcji lub metonimii. Stosunkowo późno przezwiska charakteryzujące uległy petryfikacji w nazwiska. Przyjmuje się, ze dokonało się to najwcześniej w XVIII wieku. Stereotypowo nazwiska te nazywa się chłopskimi, gdyż najliczniej występowały w tej dawnej warstwie społecznej. W innych warstwach społecznych często podlegały „ulepszaniu” przez dodanie sufiksu –ski (i jego rozszerzeń) lub –icz (i jego rozszerzeń). Poza granicami Polski w formie adaptacji graficznej Poltorak (bez znaków diakrytycznych), Pultorak.

  • Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku / rok: 2013/ tom: IV
  • K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny / rok: 2001/ tom: II