RATAJ

forma żeńska równa formalnie męskiej: Rataj

forma żeńska z sufiksem –owa, -ina/-yna: Ratajowa

forma żeńska z sufiksem –ówna, -anka: Ratajówna

inne: Ratajka

komentarz: Formant -owa tworzy nazwiska odmężowskie, zaś formant -ówna odojcowskie. Obecnie nazwiska w takim kształcie kobiety używają zwyczajowo. Natomiast nazwiska odmężowskie z formantem -ka znane są w języku mówionym.

• Rataj, Ratay, Rathaj, Rathaj RymNPol I 341
• Rathay de Socolouicz 1390 SSNO IV 448
• Stanislaus Rathay, ministerialis castri Byeczensis 1496 AntrP IV 449
• Incol(a) oppidi Dambrowycze ... Ratay 1519 AntrP IV 133
• Anna Ratajowa z Brzezinki 1607 AntrP IV 134
• Laboriosi Walentini Ratay et Reginae de villa Zagorzynko 1654 AntrP IV 133
• Regina Ratayka de Zagorzyno 1655 AntrP IV 134
• Wieś Zagorze ... Wincenty Ratay ... włodarz ... Wojciech Ratay 1789 AntrP IV 133
• Peter, Marie, Franziska Rataj 1890 NOles 102

• od wyrazu pospolitego
  • odzawodowe
    Rataj, od ap. rataj 'kmieć, oracz, rolnik' Sstp, SW, gw. 'wolarz, służący do wołów, orzący wołami' SGPK

• niederywowane
Rataj

Ratay, Rathaj, Rattaj, Rattay, Retaj

Warianty graficzne, prawdopodobnie pod wpływem grafii niemieckiej. Wariant z gwarową zmianą nagłosowego Ra- w Re- (charakterystyczny dla północnej Polski) ma charakter historyczny, w materiale współczesnym nie występuje.

• Niemcy / liczba wystąpień: 1472 / źródło: http://legacy.stoepel.net/en/Default.aspx
• Czechy / liczba wystąpień: 740 / źródło: http://www.kdejsme.cz/
• USA / liczba wystąpień: 648 / źródło: http://www.britishsurnames.co.uk/
• Austria / liczba wystąpień: 90 / źródło: http://www.verwandt.at
• Francja / liczba wystąpień: 69 / źródło: http://www.journaldesfemmes.com/nom-de-famille
• Australia / liczba wystąpień: 39 / źródło: http://www.britishsurnames.co.uk/
• Słowacja / liczba wystąpień: 28 / źródło: http://slovniky.korpus.sk
• Szwecja / liczba wystąpień: 11 / źródło: https://www.scb.se/en/finding-statistics/sverige-i-siffror/namesearch/Search/?nameSearchInput=Rataj
• Norwegia / liczba wystąpień: 8 / źródło: http://www.ssb.no/navn
• Dania / liczba wystąpień: 3 / źródło: http://www.danskernesnavne.navneforskning.ku.dk/personnavne.asp
• Włochy / liczba wystąpień: 3 / źródło: http://www.gens.info/italia/it/turismo
• Szwajcaria / liczba wystąpień: 2 / źródło: http://www.verwandt.ch

Nazwisko częste w południowej Wielkopolsce (kaliskie), a także na pograniczu śląsko-małopolskim (częstochowskie, krakowskie, katowickie). Poza granicami Polski także w formie adaptacji graficznej Ratay, Ratai Rathaj, Rathai, Rathay.

• K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny / rok: 1999/ tom: I
• Słownik staropolskich nazw osobowych / rok: 1974/ tom: IV
• Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku / rok: 2013/ tom: IV