WNĘK

Ogólna liczba: 4540

Kobiety: 2258

Mężczyźni: 2282

Ranga: 1056

Województwa
  1. MAŁOPOLSKIE / 1791
  2. PODKARPACKIE / 1192
  3. DOLNOŚLĄSKIE / 392
  4. ŚLĄSKIE / 347
  5. KUJAWSKO-POMORSKIE / 178
  6. MAZOWIECKIE / 131
  7. ZACHODNIOPOMORSKIE / 84
  8. OPOLSKIE / 83
  9. LUBUSKIE / 82
  10. WIELKOPOLSKIE / 61
  11. POMORSKIE / 59
  12. ŁÓDZKIE / 54
  13. ŚWIĘTOKRZYSKIE / 29
  14. WARMIŃSKO-MAZURSKIE / 27
  15. LUBELSKIE / 23
  16. PODLASKIE / 7
Powiaty:
  1. NOWOSĄDECKI / 490
  2. STRZYŻOWSKI / 315
  3. KRAKÓW / 263
  4. BOCHEŃSKI / 229
  5. LEŻAJSKI / 148
  6. DĘBICKI / 131
  7. KRAKOWSKI / 130
  8. MYŚLENICKI / 128
  9. WIELICKI / 116
  10. KROŚNIEŃSKI / 110
  11. JASIELSKI / 98
  12. BRZESKI / 94
  13. WROCŁAW / 82
  14. DĄBROWSKI / 77
  15. BRZOZOWSKI / 69
  16. RZESZÓW / 56
Gminy:
  1. M. KRAKÓW / 263
  2. PIWNICZNA-ZDRÓJ / 139
  3. STRZYŻÓW / 116
  4. ŁĄCKO / 101
  5. BOCHNIA / 99
  6. GRODZISKO DOLNE / 85
  7. NIEPOŁOMICE / 81
  8. LIPNICA MUROWANA / 80
  9. WIŚNIOWA / 76
  10. PILZNO / 73
  11. FRYSZTAK / 70
  12. M. RZESZÓW / 56
  13. CHEŁMIEC / 55
  14. GNOJNIK / 52
  15. NIEBYLEC / 49
  16. MUSZYNA / 47

forma żeńska równa formalnie męskiej: Wnęk

forma żeńska z sufiksem –owa, -ina/-yna: Wnękowa

forma żeńska z sufiksem –ówna, -anka: Wnękówna

inne: Wnęczka, Wnęczonka (forma gwarowa)

komentarz: Formant -owa tworzy nazwiska odmężowskie, zaś formant -ówna odojcowskie. Obecnie nazwiska w takim kształcie kobiety używają zwyczajowo. Natomiast nazwiska odmężowskie z formantem -ka oraz odojcowskie z formantem -onka znane są w języku mówionym.

  • Nobilis dominus Nicolaus Jawor, heres de Przegino, cum Michaele Gomolko et Jan Wnak, scabinis de ibidem 1481 SSNO VI 156
  • Procopius Nossek ... tutor pueri olym Iacobj Wnąk 1488 SSNO VI 156
  • Johannes Wnenk 1502 Antr VI 110
  • Tomasz Wnęk 1632 GóSan 170
  • Wnęk de Olszowka 1660 Antr VI 111
  • Regina Wnęczka 1792 GóSan 201
  • Josephus Wnęk 1793 GóSan 170
  • Josephus Wnęk 1793 Antr VI 111
  • Thomas Wnęk 1826 GóSan 170
  • Sophia Wnęczonka 1843 GóSan 201
  • Wnęk, Wnuk XX RymNPol II 692

  • od wyrazu pospolitego
    • inne
      Wnęk, od stp. ap. wnęk, wnuk 'dziecko płci męskiej w stosunku do własnych dziadków; bratanek, siostrzeniec' Sstp

  • niederywowane
  • Wnęk

Wnuk (zob.), Wnenk

Wnuk - wariant mający 9457 nosicieli, mieszkających szczególnie często w woj. lubelskim, mazowieckim, śląskim, oddaje oboczną postać apelatywu, Wnenk - odmianka oddająca graficznie wymowę nazwiska

Nazwiska motywowane przezwiskami charakteryzującymi stanowią najliczniejszą grupę polskich nazwisk. W funkcji przezwiska, później spetryfikowanego w nazwisko, mógł wystąpić niemal każdy wyraz pospolity mający samodzielne znaczenie. Mogła tu działać kreacja metaforyczna, metonimiczna (tu: 'jest jak babiarz, zachowuje się jak babiarz), za pomocą epitetu oraz charakterystyki poprzez zawód, stanowisko, pełnioną funkcję. Współczesne nazwiska odapelatywne od charakteryzujących przezwisk różnią się brakiem ekspresywności. Są one jednak dowodem na stosunki międzyludzkie, obserwację świata zewnętrznego i innych ludzi. Podstawę nominacji stanowiło porównanie człowieka do zwierząt, roślin, przedmiotów oraz charakterystyka odnosząca się do cech fizycznych, wyglądu, zachowania nazywanego. Wykorzystywane w tym procesie były apelatywy rzeczownikowe i przymiotnikowe najczęściej o negatywnym znaczeniu desygnacyjnym lub konotacyjnym, rzadziej – o znaczeniu pozytywnym. Są wśród tego typu nazwisk takie, które są formalnie równe wyrazom pospolitym – tworzone są w drodze onimizacji na płaszczyźnie przezwisk i przenoszone do kategorii nazwisk. Są też twory derywowane sufiksalnie oraz derywaty paradygmatyczne. Nie zawsze możliwe jest ustalenie podstawy i formantu – nazwiska mogą być wieloznaczne semantycznie i strukturalnie. Do tej grupy należą też nazwiska wskazujące na wykonywany zawód, stanowisko, godność, pełnioną funkcję. Od nazwisk od charakteryzujących przezwisk różni je brak przezwiskowości i ekspresji – tu odwoływano się bezpośrednio do znaczenia motywującego leksemu. Mamy więc przejście od deskrypcji określonej niepełnej do nazwiska, czyli np. ktoś był kowalem i nazywa się Kowal. Stawia to takie nazwiska w strefie przejściowej między apelatywem a nazwą własną. Proces ich powstawania opierał się na deskrypcji lub metonimii. Stosunkowo późno przezwiska charakteryzujące uległy petryfikacji w nazwiska. Przyjmuje się, ze dokonało się to najwcześniej w XVIII wieku. Stereotypowo nazwiska te nazywa się chłopskimi, gdyż najliczniej występowały w tej dawnej warstwie społecznej. W innych warstwach społecznych często podlegały „ulepszaniu” przez dodanie sufiksu –ski (i jego rozszerzeń) lub –icz (i jego rozszerzeń). Poza granicami Polski w formie adaptacji graficznej Wnek (bez znaku diakrytycznego).

  • Słownik staropolskich nazw osobowych / rok: 1981/ tom: VI
  • H. Górny, Nazwiska mieszkańców wybranych miejscowości dawnej ziemi sanockiej w świetle interferencji etniczno-językowej (XV-XIX w.) / rok: 2004
  • Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku / rok: 2014/ tom: VI
  • K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny / rok: 2001/ tom: II